Đặc sản thịt chua của người Tày Na Hang.

Thịt chua là món ăn dân dã, mang đậm màu sắc ẩm thực của đồng bào dân tộc Tày. Món ăn này thường để thiết đãi khách quý, làm quà tặng người thân và giờ là sản phẩm để bán cho du khách đến tham quan. Khách đến đây ai cũng muốn có một hộp thịt chua mang về làm quà biếu. Nắm bắt lợi thế này, người vùng cao Na Hang đã sản xuất thịt chua không chỉ để phục vụ bữa ăn hàng ngày mà còn để bán nữa - ông Nguyễn Văn Thức, tổ 8, thị trấn Na Hang (Na Hang) chia sẻ với chúng tôi như vậy.

Chỉ tay về phía chum thịt chua ông vừa làm xong, ông Thức bảo: “Chum thịt này tôi ủ được 10 ngày rồi, giờ ăn là chuẩn nhất”. Nói rồi ông mở chum ra. Mùi thơm sực nức tỏa ra như đánh thức tất cả khứu giác khiến chúng tôi dù chưa thưởng thức nhưng cũng ngất ngây. Ông bảo, món này ăn với cơm nếp, xôi sẽ cực ngon.

Người dân bày bán thịt lợn chua tại chợ đêm Na Hang.

Để làm nên món thịt lợn chua ngon và đặc trưng, rất kỳ công. Trong quá trình chế biến phải chọn được loại thịt lợn đen “lợn lửng” được người dân trong bản nuôi thả rông.  Thịt chọn phần ba chỉ, phần có cả nạc lẫn mỡ. Sau đó thịt được rửa sạch, thái miếng vừa ăn, để ráo nước. Tiếp đó trộn hỗn hợp lá gia vị (riềng, gừng, lá trầu, lá cơm đỏ) và rượu ngô với thịt. Dùng gạo tẻ hoặc gạo nếp nấu chín thành cơm sau đó xới ra để nguội và bóp đều vào thịt, cơm sẽ thấm muối giúp thịt bớt mặn. Xếp thịt vào chum hoặc vại, trên cùng cho thêm một lớp cơm nguội dày, dùng tay ấn thật chặt. Công đoạn ủ thịt chua có thể mất 5 ngày đến nửa tháng hoặc lâu hơn tùy thuộc thời tiết và khẩu vị người ăn. Khi thịt đủ độ chua có thể mang ra thưởng thức.

Để thưởng thức món thịt chua đúng cách,  trước khi sử dụng nên hấp hoặc xào qua. Món thịt chế biến xong có mùi thơm của trầu, riềng và vị chua, ngọt đặc trưng. Thưởng thức món thịt chua xứ Tuyên sẽ mang lại nhiều dư vị khác nhau. Có vị giòn sần sật của bì lợn, vị béo của thịt, vị bùi của thính hòa vào vị chua thanh của men thịt cùng vị chát bùi của các loại lá. Ăn kèm với lá lốt để thưởng thức hết độ ngon của thịt chua, quyện thành một hương vị rất khó quên.

Ngồi trên căn nhà sàn người Tày, nhấp chén rượu nếp, ăn miếng thịt chua sẽ cảm nhận hương vị nồng nàn của ẩm thực nơi đây. Thịt chua được người dân Na Hang chế biến quanh năm và có thể sử dụng bất cứ thời gian nào trong năm.