Chạm vào hạnh phúc

Ngồi cạnh Lê Cù Thuần, người đối diện đón nhận được sự nhẹ nhàng, khiêm nhường và giản đơn. Anh khá lặng lẽ kín tiếng, ít phát ngôn trong nghệ thuật, giữa đám đông anh kiệm lời, từ tốn. Có người thắc mắc: “Là nghệ sỹ phải có sự khác biệt, có sự nổi loạn chứ?”. Lê Cù Thuần thường cười hiền sau mỗi câu hỏi ấy bởi anh hiểu được rằng, thành công của người nghệ sỹ đến từ sự khác biệt, thương hiệu riêng trong từng tác phẩm. Chiều sâu của tác phẩm cũng chính là chiều sâu của tâm hồn, phải có khoảng lặng, không gian riêng để cảm thấu được tất thảy mọi điều.

Hiện tại, anh sống tự tại, thanh thản, bình dị trong căn nhà nhỏ với xưởng vẽ riêng. Anh bảo, việc được vẽ mỗi ngày với anh là “một ân huệ, sự may mắn của cuộc sống ban tặng”. Mỗi lần bước vào xưởng vẽ, ngửi mùi sơn, cọ vẽ quen thuộc, được tĩnh lặng một mình trong thế giới sắc màu là một lần tôi chạm vào hạnh phúc”. Anh gọi đó là “chạm vào hạnh phúc”. Bởi những lúc như thế với anh, vẽ không đơn thuần là công việc hoặc đam mê… mà thật sự cảm thấy mình rơi vào một trạng thái vô cùng tinh khiết - sự tinh khiết này thật khó để nói thành lời, chỉ có thể sống trong nó, cảm nhận nó, vui sướng thực sự với nó.

Họa sỹ Lê Cù Thuần.

Theo dõi hành trình hội họa của Lê Cù Thuần từ lúc mới bắt đầu cho tới nay và qua thời gian anh dần “mê hoặc” người xem qua sự lôi cuốn trong dòng tranh hiện thực. Đây là đoạn đường dài với sự thách thức rất lớn. Đoạn đường ấy có thể trở thành bất động, có thể dẫn người họa sỹ vào vô định và có thể làm biến mất Lê Cù Thuần nhưng anh đã tới được miền ấy trọn vẹn và ngập tràn một tinh thần mới. Những bức vẽ của anh kể câu chuyện về bản làng vùng đồng bào dân tộc thiểu số, những đứa trẻ xúng xính váy hoa, những chú ngựa gùi hàng giúp bà con lên nương rẫy… Và rất nhiều bức tranh về hoa sen, về thiền cho người xem năng lượng tích cực.

Lê Cù Thuần đã cần mẫn mang những nhân vật của mình, những khuôn mặt, hình hài thân thuộc, những vùng đồi miền non cao để về tới được miền của ánh sáng mới, giai điệu mới và không gian mới.

Nghệ thuật là sự khác biệt

Đều đặn hàng năm Lê Cù Thuần cùng Nhóm Hiện Thực+  tổ chức triển lãm nghệ thuật. Nhóm quy tụ các họa sỹ trong nước vẽ theo trường phái hiện thực. Mỗi lần tổ chức, triển lãm đều có “tiếng vang” với sự ra mắt nhiều tác phẩm ấn tượng, có chất riêng. Và mỗi lần đều tốn không ít giấy, mực của các tờ báo Trung ương cũng như giới hội họa.

Định nghĩa về hiện thực tưởng chừng như dễ mà khó, vì khi đi sâu vào nó, mới thấy hiện thực không đơn giản chỉ là giống thực tế, hay hiểu nôm na là “nhìn sao vẽ vậy”, mà chỉ khi xem các tác phẩm mới thấy khái niệm hiện thực được mở rộng hơn. Tranh hiện thực của Lê Cù Thuần được giới hội họa và công chúng đánh giá cao. Họa sỹ Phạm Bình Chương, Trưởng nhóm Hiện Thực+   từng chia sẻ, trong nhóm, Lê Cù Thuần là họa sỹ đi theo phong cách cổ điển chuẩn mực và bài bản nhất. Anh học kỹ thuật sơn dầu nhiều lớp như một nhà nghiên cứu khoa học. Tranh của anh có sự hoàn hảo về bề mặt, kết quả của một quá trình kỹ càng, cẩn trọng trong từng công đoạn. Với các lớp màu được lên công phu, trong vắt cùng với khả năng vẽ chi tiết khéo léo, nhìn tranh anh không khác những tác phẩm cổ điển châu Âu là bao.

Người yêu hội họa xem tranh của họa sỹ Lê Cù Thuần tại triển lãm nhóm tại Hà Nội.

Với quan niệm nghệ thuật, đã là sáng tác thì không nên giống ai, mà hiện thực lại là một khe cửa hẹp nên Lê Cù Thuần đã chọn một lối hiện thực khác biệt. Công chúng vô cùng ngạc nhiên và bị ấn tượng mạnh bởi những bức tranh sâu hun hút như “Phía sau thung lũng 1”, “Phía sau thung lũng 2”, “Phía sau thung lũng 3”, “Phía sau thung lũng 6”, “Phía sau thung lũng 7, 8, 9…”. Tất cả khiến người xem dẫu chỉ thoáng qua cũng đủ cảm nhận được những kỳ công của các họa sỹ khi thể hiện từng đường nét, khắc họa từng mảng màu bằng bút pháp nghệ thuật hiện thực.

Trong mỗi bức tranh, các nhân vật, đồ vật, không gian... tất cả đồng nhất trong một sự trong sáng thuần khiết, tách biệt khỏi xã hội hiện đại đầy đấu tranh khốc liệt. Cái hay nhất là tuy hình thức là cổ điển nhưng câu chuyện kể là ngày hôm nay. Anh không chủ ý xây dựng những bức tranh điển hình về dân tộc thiểu số như nhiều người vẫn vẽ và chụp ảnh (phải là trang phục dân tộc, nhà trình tường...) mà vẽ theo cảm xúc trong hiện tại, với những con người thật, việc thật. Họ có thể mặc áo len Trung Quốc, tay cầm cái kẹo mút như trẻ thành phố vẫn ăn, nhưng cái hồn nhiên trong sáng vẫn được thể hiện rõ qua ánh mắt, những ánh mắt lãng đãng.

Những bức tranh sơn dầu như “Trên đỉnh Trúc Sơn 1”, “Trên đỉnh Trúc Sơn 2”, “Trên đỉnh Trúc Sơn 3”… có gam màu thanh nhẹ, dịu dàng. Trong không gian thoáng đãng bình yên của đất trời vùng cao, hình ảnh bé gái, cô thiếu nữ, người đàn bà Dao, Mông được khắc họa tỷ mỷ. Khuôn mặt xinh xắn,  thần thái đẹp, ấn tượng. Người xem cảm nhận được trong đôi mắt ấy là sự hồn hậu, chất phác, nguyên sơ, nhẹ nhàng của con người miền núi. Hay đó là những bức tranh “Phía sau thung lũng 11, 12, 13...” tái hiện cảnh sinh hoạt hàng ngày của các cụ ông, cụ bà, các mẹ, các chị. Ở bất cứ tác phẩm nào, người xem cũng dễ dàng nhận ra bút pháp cô đọng về ý, nét tinh giản về hình, vẻ đẹp dịu dàng nên thơ, trong trẻo như một cuộc dạo chơi lãng đãng giữa thiên nhiên.

Có gì thật dịu dàng, mê hoặc khi ta ngắm nhìn những bức tranh của Lê Cù Thuần. Sự chuyển động bình yên từ mỗi khuôn mặt; vẻ đẹp thanh tú từ dáng hình em bé gái, thiếu nữ đôi mươi; nét hồn hậu, nguyên sơ trong nụ cười đàn ông, đàn bà Mông… Từ họ tỏa ra một sự ấm áp lạ lùng. Đến nỗi nhìn tranh, ta không thể không yêu lấy cuộc đời mình đang sống, cảm thấy cần trân trọng và tha thiết với nhau hơn. Trong không gian tĩnh lặng, đứng trước mỗi bức tranh của Lê Cù Thuần, năng lượng đẹp từ mỗi tác phẩm tỏa ra giúp chúng ta bình tâm, sống an yên và cảm nhận được hạnh phúc giữa nét đẹp đời thường.