Cảnh báo những mối lo

Cách đây hơn 1 tháng, vào chiều ngày 6-5, nhóm học sinh thành phố Tuyên Quang đã rủ nhau ra bãi soi gầm cầu Tình Húc trên sông Lô, đoạn chảy qua địa phận phường Nông Tiến và phường Hưng Thành (TP Tuyên Quang) để bơi. Tuy nhiên, sau đó đã xảy ra vụ đuối nước thương tâm khiến một em học sinh bị mất tích đến nay vẫn chưa tìm thấy.

Dạy bơi phòng chống đuối nước cho trẻ tại CLB Hồng Thái (TP Tuyên Quang).

Trong một vụ việc khác xảy ra vào ngày 21-5 tại đập Hải An, xã Quảng Thành, huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh trong khi 7 học sinh đang cùng nhau tắm suối thì bất ngờ bị lũ cuốn trôi. Người dân đã kịp thời cứu được 3 em, còn 4 em bị dòng nước xiết cuốn đi…

Những vụ tai nạn đuối nước xảy ra trên địa bàn tỉnh và trong cả nước thời gian qua đã gióng lên hồi chuông báo động về nỗi lo mất an toàn đối với trẻ em cũng như công tác quản lý trẻ em có phần bị buông lỏng.

Bên cạnh đó, tai nạn giao thông cũng là một trong những mối hiểm họa khôn lường. Trẻ em đạp xe, đi bộ trên đường mà không đội mũ bảo hiểm, không tuân thủ đèn tín hiệu, hoặc chạy nhảy nô đùa trên lòng đường… đều tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng. Đặc biệt, khi cha mẹ vội vàng hay thiếu ý thức trong việc chở trẻ em cũng góp phần làm tăng rủi ro, nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông đáng tiếc.

Bên cạnh đó, không thể không kể đến những tổn thương do tai nạn sinh hoạt. Trẻ nhỏ có thể bị bỏng do nghịch lửa, nước sôi, hoặc chạm vào vật nóng, điện giật hoặc là những mối nguy hiểm tiềm tàng khác từ các ổ điện, dây điện hở, những cú ngã từ trên cao khi leo trèo cây cối, từ bàn ghế cũng có thể gây ra chấn thương nặng cho trẻ… Ngoài ra, trong thời đại công nghệ số, nghiện thiết bị điện tử cũng là một rủi ro không nhỏ. Việc dành quá nhiều thời gian vào điện thoại, máy tính bảng không chỉ ảnh hưởng đến thị lực, sức khỏe thể chất mà còn hạn chế các hoạt động thể chất, tương tác xã hội, thậm chí khiến trẻ dễ tiếp xúc với những nội dung độc hại trên mạng. Không ít gia đình đã phải tìm cách “cai” điện thoại cho con em mình sau khi phát hiện những bất thường từ trẻ sau thời gian sử dụng điện thoại, máy tính bảng quá dài.

Trẻ em dân tộc Sán Dìu thôn Hội Tân, xã Ninh Lai (Sơn Dương)  tìm hiểu về trang phục truyền thống. Ảnh: Cảnh Trực

Lỗ hổng trong quản lý và giám sát

Nhìn vào thực trạng tai nạn mùa hè đối với trẻ em thời gian qua, có thể thấy rõ một lỗ hổng lớn trong cả khâu giám sát và kỹ năng phòng vệ của trẻ. Nhiều bậc phụ huynh vì bận rộn công việc mà đôi khi chưa thể dành đủ thời gian giám sát con cái 24/7. Việc giao phó trẻ cho ông bà, người giúp việc đôi khi cũng không thể đảm bảo sự giám sát chặt chẽ như mong muốn. Ngoài ra, việc thiếu ý thức về các mối nguy hiểm tiềm tàng xung quanh nhà cửa, khu dân cư cũng góp phần tạo ra môi trường không an toàn cho trẻ.

Tuy nhiên, điều đáng lo ngại hơn cả là việc trẻ em còn thiếu hụt nghiêm trọng các kỹ năng sống và kỹ năng sinh tồn cơ bản. Bao nhiêu trẻ biết cách xử lý khi thấy người bị đuối nước mà không tự mình nhảy xuống? Bao nhiêu trẻ biết cách thoát hiểm khỏi đám cháy, hay đơn giản hơn là biết cách tự bảo vệ mình khi bị lạc? Sự thiếu hụt này khiến trẻ trở nên bị động và dễ bị tổn thương hơn khi đối mặt với các tình huống nguy hiểm. Việc giáo dục chỉ dừng lại ở lời nói mà không đi kèm với thực hành, không trang bị cho trẻ kiến thức và kỹ năng để tự bảo vệ mình chính là một lỗ hổng lớn cần được lấp đầy.

Lớp dạy đàn cho trẻ tại Trung tâm Văn hóa, Thể thao thanh thiếu nhi tỉnh.

Đồng chí Hoàng Quốc Cường, Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Khó khăn hiện nay trong công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em trên địa bàn tỉnh đó là vẫn còn những gia đình, cộng đồng xem nhẹ công tác bảo vệ trẻ em. Bên cạnh đó, công tác xã hội hóa để đầu tư xây dựng khu vui chơi giải trí dành riêng cho trẻ em còn khó khăn, chưa đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ cho các em, nhất là địa bàn vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; sự vào cuộc của hệ thống chính quyền cơ sở trong công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em có nơi còn chưa quyết liệt; tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến trẻ em có nhiều diễn biến phức tạp, vẫn còn tình trạng trẻ em vi phạm pháp luật và xâm hại trẻ em vẫn còn xảy ra… Do vậy, trong thời gian tới, các cấp, các ngành, đoàn thể, địa phương đang tích cực trong việc triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch hằng năm về bảo vệ, chăm sóc trẻ em nhằm tạo môi trường an toàn, lành mạnh cho trẻ phát triển toàn diện.

Tăng cường quản lý trẻ trong dịp hè

Hiện nay trẻ em, học sinh đang trong thời gian nghỉ hè do vậy, Trung tâm Văn hóa, Thể thao Thanh thiếu nhi tỉnh đã mở các lớp năng khiếu dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, nhiều các câu lạc bộ giáo dục kỹ năng sống, câu lạc bộ thể thao trên địa bàn tỉnh cũng mở các lớp dạy bơi, giáo dục kỹ năng dành cho học sinh trên địa bàn tỉnh.

Trò chơi nhảy dây luôn hấp dẫn các em học sinh. Ảnh: Hải yến

Anh Phạm Quang Minh, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Thể thao Hồng Thái (TP Tuyên Quang) cho biết: “Hằng năm vào mỗi dịp hè CLB đều tổ chức các lớp dạy bơi, dạy đá bóng, cầu lông… đã thu hút hàng trăm học sinh trên địa bàn tỉnh tham gia học tập và rèn luyện. Tuyên Quang là tỉnh có nhiều sông suối nên việc trang bị cho học sinh, trẻ em kỹ năng bơi là rất cần thiết để các em có thể tự bảo vệ mình trước những tình huống nguy hiểm…”.

Nhằm tăng cường công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em, nhất là phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ, các cấp, các ngành trong tỉnh đã triển khai các giải pháp. Trong đó thực hiện nghiêm túc kế hoạch của UBND tỉnh về Tháng hành động vì trẻ em hằng năm năm 2025 với chủ đề “Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em”. Trong đó, tập trung truyền thông về công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, với phương thức mỗi người một hành động vì trẻ em hưởng ứng Tháng hành động trên các kênh truyền thông đại chúng, mạng xã hội; mở các lớp tập huấn kỹ năng sống; kỹ năng an toàn phòng, chống tai nạn, thương tích; triển khai các giải pháp, mô hình hoạt động về xây dựng môi trường sống an toàn, thân thiện, lành mạnh cho trẻ em thuộc trách nhiệm và thẩm quyền để phòng, chống xâm hại trẻ em, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em, đuối nước, tai nạn giao thông; triển khai các hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh, thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em, tổ chức Diễn đàn trẻ em các cấp để trẻ em thảo luận, đề xuất kiến nghị, sáng kiến bảo đảm thực hiện tốt hơn các quyền của trẻ em đặc biệt trong dịp nghỉ hè của học sinh; tổ chức các hoạt động thăm hỏi, tặng quà cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt…

CLB bóng đá trường Tiểu học Ỷ La thu hút các em nhỏ trong dịp hè. Ảnh: Gia Hưng

Nhiều gia đình đã lựa chọn cho con em mình theo học tại Trung tâm Văn hóa, thể thao Thanh thiếu nhi tỉnh hoặc các câu lạc bộ giáo dục kỹ năng sống để trang bị cho trẻ những kiến thức, kỹ năng cần thiết.

Chị Nguyễn Thị Hồng ở xã Tân Long (Yên Sơn) cho biết: Gia đình chị có con nhỏ đang học cấp 2, mặc dù đã nhắc nhở nhiều lần nhưng có lần vẫn phát hiện con đi tắm suối. Chị rất lo lắng nên đã quyết định đăng ký cho con đi học một lớp học cờ vua tại Trung tâm Văn hóa, thể thao Thanh thiếu nhi tỉnh.

Còn anh Trần Thế Việt ở thành phố Tuyên Quang cho biết: Trong những ngày con được nghỉ hè vợ chồng anh phải đi làm nên nhờ ông bà nội trông. Trong những ngày tới, anh sẽ đăng ký cho con học đá bóng và học bơi ở một câu lạc bộ thể thao tại thành phố Tuyên Quang. Cũng theo anh Việt, các con còn nhỏ nên người lớn không bao giờ được rời mắt, cùng với đó cần sớm trang bị cho các con những kỹ năng sống cần thiết nhất...

Để mùa hè thực sự là “mùa của tuổi thơ hạnh phúc”, cần sự chung tay của toàn xã hội. Hơn hết, việc dạy trẻ kỹ năng sống, kỹ năng sinh tồn không chỉ là một khóa học ngoại khóa mà phải trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình giáo dục và phát triển của trẻ. Chỉ khi được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ, trẻ em mới có thể tự tin khám phá thế giới, biến những rủi ro thành bài học, và biến mùa hè thành một kỷ niệm đáng nhớ trọn vẹn, an toàn.