Chủ quan không mua BHYT

Khám, chữa bệnh có BHYT được quỹ BHYT chi trả từ 80 -100% chi phí y tế (trong trường hợp đúng tuyến) nhưng vẫn có nhiều người không mặn mà với việc mua thẻ BHYT. Có người chủ quan nghĩ mình khỏe mạnh, không ốm đau; người lại tiếc rẻ vài trăm nghìn đồng để rồi đến khi ốm đau mới thấy BHYT quan trọng. Mặt khác, nhiều người lại không mua BHYT vì cho rằng quyền lợi khám, chữa bệnh BHYT còn bị giới hạn, không đáp ứng được nhu cầu của người dân.

Tháng 3 vừa qua, chị N.T.H. (nhân vật xin được giấu tên), thôn Mường, xã Phù Lưu (Hàm Yên), không may ngã rạn xương chân, phải nhập viện. Rất may nhờ có sự quan tâm chăm sóc, điều trị của y, bác sĩ tại cơ sở Y tế, chân của chị N.T.H. đã phục hồi được 80%, nhưng do không có BHYT nên chị phải thanh toán hoàn toàn viện phí lên đến vài chục triệu đồng. Chị N.T.H. nói trong tiếc nuối: “Mua cái thẻ BHYT mất gần triệu đồng tiếc tiền, giờ không may gặp nạn tôi phải bỏ ra vài chục triệu đồng. Giá như có thẻ BHYT gia đình chỉ phải thanh toán phần nhỏ, còn lại Bảo hiểm lo. Sau sự cố này tôi nhất định phải có thẻ BHYT phòng thân”.

Y, bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực, Trung tâm Y tế Yên Sơn chăm sóc cho bệnh nhân.

Tương tự như trường hợp của chị N.T.H, anh Nguyễn Văn Quyết, xã Lưỡng Vượng (TP Tuyên Quang) bị dị ứng, ngỡ chỉ bị nhẹ, ngày một, ngày hai sẽ khỏi tuy nhiên bệnh cứ nặng dần. Lo sợ, anh Quyết đã vào Trung tâm Y tế huyện Yên Sơn khám, bác sĩ yêu cầu nhập viện để điều trị nếu không ảnh hưởng đến chức năng gan, thận. Sau 2 ngày điều trị tích cực, bệnh có dấu hiệu thuyên giảm. Thấy sức khỏe qua cơn nguy hiểm, bệnh nhân đã đề xuất được ra viện. Anh Quyết chia sẻ, giá có thẻ BHYT anh sẽ điều trị cho khỏi hẳn nhưng vì chưa mua nên chấp nhận xin ra để đỡ chi phí cho gia đình.

Điều dưỡng trưởng, Khoa Hồi sức cấp cứu, Trung tâm Y tế huyện Yên Sơn Nguyễn Thị Như Hoa cho biết, chỉ tính riêng từ tháng 3 gần đây, Trung tâm đã phải chấp nhận giải quyết cho 3 bệnh nhân từ chối điều trị vì lý do không có BHYT, mặc dù sức khỏe của bệnh nhân chưa thực sự phục hồi nhưng vì lo ngại chi phí tốn kém. Chưa kể một số trường hợp khi sức khỏe có vấn đề vào cơ sở y tế khám và từ chối điều trị, trừ trường hợp bệnh nặng vì lý do không mua BHYT.

Theo số liệu của Bảo hiểm xã hội tỉnh, tính đến giữa tháng 7, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt khoảng 90,7%, kế hoạch giao của tỉnh là 95,8%. Đây chỉ là số kế hoạch giao, trên thực tế vẫn còn số lượng nhất định hộ gia đình chỉ tham gia BHYT cho những người yếu thế. Nguyên nhân một phần là do một số địa phương sau khi về đích NTM, người dân bị cắt giảm chế độ, phải tự mua dẫn đến  tâm lý tiếc tiền, chủ quan.

Chủ động gỡ khó

Theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 8-3-2022 ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025, chỉ tiêu tỷ lệ người dân tham gia BHYT trong tiêu chí về y tế phải đạt từ 90% trở lên.

Xã Hùng Đức (Hàm Yên) là xã vùng đặc biệt khó khăn theo Quyết định 861/QĐ-TTg ngày 4-6-2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Đồng chí Hoàng Văn Hưởng, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết, xã có 2.031 hộ, với hơn 9.000 nhân khẩu. Do là xã đặc thù khó khăn nên xã được hưởng lợi rất nhiều chính sách từ Nhà nước, đơn cử như chế độ BHYT, hiện tại 100% người dân trong xã được cấp miễn phí thẻ BHYT. Người dân hoàn toàn có thể khám sức khỏe, điều trị bệnh ở bất kỳ cơ sở y tế nào có thanh toán BHYT. Nhà nước đài thọ cho toàn bộ người dân nên việc thực hiện chỉ tiêu về tỷ lệ người dân tham gia BHYT của xã đã nhanh chóng hoàn thành mà không gặp bất kỳ trở ngại nào. Phó Chủ tịch UBND xã Hùng Đức Hoàng Văn Hưởng khẳng định, hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM, một tỷ lệ hộ dân không được cấp thẻ BHYT miễn phí. Giữ vững tỷ lệ bao phủ BHYT, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, xã đã làm việc với BHXH huyện, ngành Y tế đẩy mạnh tuyên truyền qua trên loa truyền thanh xã và lồng ghép với các hội nghị để cấp phát tờ rơi BHYT đến người dân nâng cao ý thức trách nhiệm chủ động tham gia BHYT để bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Cán bộ xã Hùng Đức (Hàm Yên)  tư vấn người dân tham gia BHYT khi hết trợ cấp từ Nhà nước.

Anh Hoàng Văn Nhất, thôn Làng Chẵng, xã Hùng Đức chia sẻ, gia đình anh 5 người hiện đang được Nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí. Sang năm dù Nhà nước không “bao” song anh cũng gắng để mua BHYT cho tất cả các thành viên trong gia đình. Theo anh Nhất, tai nạn, bệnh tật không ai mong muốn nhưng có thể đến bất cứ lúc nào và không chừa ai. Do vậy tham gia BHYT là giải pháp tối ưu để giảm gánh nặng chi phí nếu không may gặp rủi ro.

Tại xã Kháng Nhật (Sơn Dương), tính đến hết tháng 7, tỷ lệ bao phủ BHYT mới chỉ đạt 82,7%, còn khoảng trên 17% dân số chưa tham gia BHYT. Đồng chí Trần Đình Hạnh, Chủ tịch UBND xã khẳng định, cấp ủy, chính quyền xã đã tập trung chỉ đạo quyết liệt đến các tổ chức hội, các thôn rà soát số lượng người chưa tham gia để có kế hoạch tuyên truyền, vận động; đảng viên, hội viên, đoàn viên trong xã phát huy vai trò trách nhiệm gương mẫu thực hiện đồng thời vận động người thân tham gia. Phấn đấu đến cuối năm 100% số hộ trong xã tham gia BHYT.

Không riêng các xã nằm trong lộ trình về đích NTM, các xã đã đạt chuẩn cũng thường xuyên rà soát, kiểm tra, đôn đốc người dân tham gia BHYT để bảo vệ sức khỏe của chính mình. Chị Nguyễn Thị Hà Việt, cán bộ trạm Y tế xã Tiến Bộ (Yên Sơn) cho biết, ngoài công tác chuyên môn, chị tham gia quản lý danh sách thẻ BHYT cho người dân ở 2 thôn. Chị theo dõi nên nắm được số thẻ nào hết hạn để báo y tá thôn bản nhắc nhở người dân mua cho kịp thời, bảo đảm quyền lợi.

Bao phủ BHYT vì sức khỏe cộng đồng

UBND tỉnh đã có Kế hoạch số 126/KH-UBND về thực hiện chỉ tiêu bao phủ BHYT giai đoạn 2022 - 2025 trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh chỉ đạo tăng cường công tác điều hành, trách nhiệm của chính quyền các cấp, các tổ chức, cơ quan, đoàn thể trong triển khai thực hiện pháp luật về BHYT; các cấp chính quyền, các cơ quan, tổ chức, các đoàn thể phải xác định thực hiện chỉ tiêu bao phủ BHYT toàn dân là một trong những nhiệm vụ chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Đồng chí Giang Tuấn Anh, Chủ tịch UBND huyện Sơn Dương cho biết, huyện đã đưa chỉ tiêu thực hiện bao phủ BHYT giai đoạn 2022 - 2025 vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội; tập trung tuyên truyền vận động để nâng cao nhận thức, tầm quan trọng của BHYT, nghĩa vụ của mỗi người dân tham gia BHYT và thực hiện chính sách BHYT; làm rõ lợi ích của BHYT đối với mỗi người dân và với toàn xã hội...

Để đạt tỷ lệ bao phủ BHYT 95,8%  theo chỉ tiêu của UBND tỉnh đề ra, Bảo hiểm Xã hội tỉnh đang tăng cường rà soát, khai thác các đối tượng chưa tham gia BHYT để có phương án vận động thích hợp, trong đó có đối tượng thuộc nhóm hộ cận nghèo; vận động người dân đóng theo hình thức hộ gia đình để giảm chi phí. BHXH cũng đặc biệt quan tâm đến các doanh nghiệp trong việc tham gia đầy đủ BHYT để bảo đảm quyền lợi khám, chữa bệnh cho người lao động.

Bà Hồ Thị Hải, Phó Giám đốc Bảo hiểm Xã hội tỉnh cho biết, thực hiện phương châm “lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm để phục vụ”, Bảo hiểm Xã hội tỉnh đã cải thiện công tác thu, người dân có thể lựa chọn mức đóng từ 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng và 1 năm. Riêng đối với mua thẻ BHYT, người dân có thể sử dụng các kênh: Qua tổ chức dịch vụ thu hộ là Tập đoàn viễn thông Quân đội Viettel và Bưu điện hoặc mua tại ứng dụng cổng dịch vụ công trực tuyến quốc gia, Biểm xã hội Việt Nam và kênh truyền thống là đến cơ quan bảo hiểm mua trực tiếp. Điều này sẽ giúp khắc phục tình trạng cung cấp thẻ trễ, chậm, làm gián đoạn quyền và lợi ích khám, chữa bệnh của người dân.

Bắt đầu từ ngày 1-7, mức lương cơ sở được điều chỉnh tăng lên, mức đóng và chế độ BHYT cũng được điều chỉnh tăng phù hợp với quy định mới. Theo đó, mức đóng theo hộ gia đình tham gia BHYT sẽ tăng từ gần 804 nghìn đồng lên 972 nghìn đồng/thẻ đối với người thứ nhất và từ 563 nghìn đồng lên hơn 680 nghìn đồng/thẻ đối với người thứ 2... Tăng mức đóng BHYT, Quỹ BHYT tăng chế độ, hiện chi phí khám chữa bệnh 1 lần được bảo hiểm chi trả 100%. Đối với hộ nghèo vẫn được Nhà nước hỗ trợ hoàn toàn, hộ cận nghèo được hỗ trợ 80% chi phí mua BHYT, Bảo hiểm Xã hội tỉnh cũng có cơ chế để hỗ trợ một phần cho đối tượng là hộ cận nghèo trên địa bàn để không ai bị bỏ lại phía sau đặc biệt là đối tượng yếu thế.

Cùng với Bảo hiểm Xã hội, ngành Y tế cũng chỉ đạo các cơ sở y tế không ngừng nâng cao chất lượng khám, chữa, chăm sóc bệnh nhân; ứng dụng công nghệ trong thanh quyết toán chi phí khám chữa, bệnh BHYT... tạo thuận lợi nhất cho người dân.

Sự quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của tỉnh cùng sự vào cuộc của ngành chức năng, cấp ủy, chính quyền địa phương; người dân cũng cần nâng cao ý thức chủ động tham gia BHYT để tăng diện bao phủ, hơn hết là bảo vệ sức khỏe của chính mình, người thân và gia đình.