Thưởng thức cá nướng với cơm cháy.

Cá quả - còn gọi là cá chuối - sinh trưởng trong các khe suối tự nhiên hoặc ao hồ bản địa, thịt săn chắc, trắng và thơm ngọt. Cá quả có thể chế biến thành nhiều món ngon hấp dẫn, nhưng có lẽ gây thương nhớ hơn cả là món cá nướng. 

Không như cách nướng phổ biến ở miền xuôi, cá quả ở đây được sơ chế kỹ lưỡng rồi tẩm ướp với gia vị đặc trưng chỉ có ở vùng cao: hạt mắc khén, hạt dổi rừng, ớt thóc, lá chanh rừng, sả dại và muối trắng. Từng khía thịt cá được nhồi kỹ gia vị, để ướp ngấm trong hàng giờ đồng hồ. Hương rừng, vị cay nồng, thơm dịu quyện vào từng thớ thịt.

Cá được kẹp trong cặp tre nứa chẻ đôi, nướng chậm trên bếp than hồng. Người vùng cao không nướng vội - họ kiên nhẫn trở cá từng chút, để lửa liu riu làm chín cá từ trong ra ngoài, giữ nguyên độ ngọt của thịt và lớp da giòn rụm phủ đầy mùi thơm của mắc khén. Mỗi tiếng xèo xèo từ da cá cháy cạnh như tiếng kể chuyện của núi rừng, của những ngày lễ hội, mùa gặt hay tiệc cưới đượm tình người.

Hiện nay, khi du lịch cộng đồng phát triển, cá quả nướng vùng cao dần trở thành biểu tượng ẩm thực níu chân du khách. Không ai ghé Tuyên Quang mà không một lần thử cá nướng bên bếp than, nhấp một chén rượu ngô, để thấy trọn vẹn vị núi rừng trong từng miếng ăn - mộc mạc, tinh tế và sâu lắng như chính mảnh đất bên dòng Lô - Gâm này.