Đây là một công trình khoa học đồ sộ, cung cấp thông tin chi tiết về sự hình thành, phát triển, thay đổi, chia tách và sáp nhập của các đơn vị hành chính Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử. Với tổng cộng gần 2.000 trang, tác giả đã tổng hợp từ hàng nghìn tư liệu, tài liệu và văn bản pháp lý về sự phân chia địa giới nước Việt Nam thành các khu vực hành chính qua các thời kỳ, từ thời Hùng Vương dựng nước đến nay.

Cuốn sách cho thấy sự biến đổi liên tục của đơn vị hành chính, khẳng định việc thay đổi địa giới và đơn vị hành chính là một quá trình tất yếu trong lịch sử Việt Nam, phản ánh sự phát triển của đất nước về chính trị, kinh tế, xã hội và nhu cầu quản lý nhà nước theo từng giai đoạn. Qua các triều đại và thời kỳ lịch sử, sự thay đổi trong việc tổ chức đơn vị hành chính cho thấy khả năng thích nghi với hoàn cảnh thực tế.

Dù có những cải cách lớn, nhưng vẫn có sự kế thừa từ các mô hình trước đó, tạo ra sự ổn định và phát triển bền vững. Mỗi tên gọi, mỗi sự thay đổi về địa danh không chỉ mang ý nghĩa hành chính mà còn thể hiện dấu ấn văn hóa, lịch sử và bản sắc vùng miền. Sự thay đổi tên gọi hoặc địa giới có thể tác động đến cộng đồng, danh tính và cả cảm xúc của người dân.

Cuốn sách cũng cho thấy lịch sử thay đổi đơn vị hành chính tỉnh Tuyên Quang qua các thời kỳ. Theo đó, Tuyên Quang chính thức trở thành một tỉnh độc lập vào năm 1831 dưới triều Minh Mạng, với ranh giới gần giống hiện nay.

Thời kỳ Pháp thuộc (1884 - 1945), người Pháp chia Tuyên Quang thành các đơn vị hành chính nhỏ hơn để dễ quản lý, bao gồm phủ Yên Sơn, huyện Hàm Yên, Sơn Dương và Chiêm Hóa. Thị xã Tuyên Quang được xây dựng làm trung tâm hành chính và quân sự, sử dụng tỉnh này như một cứ điểm kiểm soát vùng Tây Bắc.

Sau Cách mạng tháng Tám 1945, chính quyền Việt Nam Dân chủ Cộng hòa giữ nguyên đơn vị hành chính của Tuyên Quang nhưng điều chỉnh để phù hợp với kháng chiến. Trong kháng chiến chống Pháp (1946 - 1954), Tuyên Quang là thủ đô kháng chiến, nơi đặt trụ sở Trung ương Đảng và Chính phủ tại An toàn khu (ATK).

Năm 1976, tỉnh Hà Tuyên được thành lập trên cơ sở sáp nhập Tuyên Quang và Hà Giang nhằm giảm bớt số tỉnh trên cả nước theo Nghị quyết số 245/NQ-TW của Bộ Chính trị. Trung tâm hành chính đặt tại thị xã Tuyên Quang.

Sau 15 năm sáp nhập, do những khó khăn về quản lý và nhu cầu phát triển riêng, ngày 1/10/1991, tỉnh Hà Tuyên được tách thành hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang.   Tỉnh Tuyên Quang chính thức được tái lập lấy thị xã Tuyên Quang là trung tâm hành chính. Năm 2009, thị xã Tuyên Quang được nâng cấp lên thành phố.

Bộ sách được xem là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cơ quan, viện nghiên cứu, các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực quản lý địa giới hành chính, các nhà hoạch định chính sách và những ai quan tâm đến địa danh học, địa chí và lịch sử quốc gia, địa phương.

Trong bối cảnh các tỉnh, thành phố ở Việt Nam đang được xem xét sáp nhập hiện nay, bộ sách được xem là biên niên sử, bách khoa thư hữu ích; là nguồn tư liệu quý giúp lưu giữ thông tin về các địa danh cũ khi sáp nhập.