Những phận đời nổi trôi

- Trôi là tác phẩm mới nhất của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, được Nhà Xuất bản Trẻ ấn hành tháng 11-2023. Cuốn sách gồm 13 truyện ngắn, xoáy vào cái nghèo, sự bấp bênh và lạc lõng của nhiều người miền Tây.  Trôi vừa được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch vinh danh là 1 trong 10 cuốn sách nổi bật  nhất năm 2023.

Trên trang viết của Nguyễn Ngọc Tư, con người không thể cố định ở một chỗ mà liên tục di chuyển theo quy luật cuộc sống. Các nhân vật như những khúc củi mục, xuôi theo dòng chảy của nước và mắc kẹt đâu đó, họ va vấp và nếm trải nỗi đau. Họ hiện lên trong sự ràng buộc của không gian, cái buồn man mác của quê hương Nam bộ.

“Em thà trôi một mình. Nhưng những gì còn sót lại của một cù lao phân rã chẳng là bao. Vài ba mái nhà lấp ló trên mặt nước, một vài cái lu, những rẻo đất đủ rộng cho một người ngồi thì cũng có, lại trôi đờ đẫn đằng xa. Mãi mới có mảnh đất trôi gần, đúng lúc nó rùng mình nứt làm hai. Trong mê lộ của nước, mình chẳng biết trôi được đến đâu. Không bãi bờ gì để định vị. Ngó đâu cũng chỉ thấy nước và bọt nước, cùng những vật chất nổi nênh. Giờ thì mạnh ai nấy trôi”. Trích dẫn Trôi.

Các câu chuyện có nhiều chi tiết gợi lên không khí đời sống nông thôn, đôi khi còn nét ngờ nghệch nhưng đáng yêu, như chuyện người đàn ông thích nằm võng, quan niệm ăn ít lại để không phải đứng dậy đi vệ sinh ở Đong đưa trong kén. Hay như trong Nợ, người cháu đến nhà “con nợ” để đòi lại những gì thuộc về đời ông bà. Nhưng khi người kia muốn thanh toán, nhân vật chính còn không biết món nợ là gì.

Tập truyện ngắn Trôi chất chứa những bi kịch, nặng trĩu thân phận. Dù vậy, bằng văn phong nhẹ nhàng, pha chút hóm hỉnh, Nguyễn Ngọc Tư để người đọc tự cảm nhận nỗi buồn theo cách riêng. Ẩn sau trong từng câu chuyện, là những triết lý rất đời mà Nguyễn Ngọc Tư khéo léo đưa vào, nhắc nhủ người đọc.

“Cỏ còn muốn sống đẹp hơn, tốt hơn nữa, huống chi mình...” -  Trích dẫn “Ngọn đèn không tắt”.

“Hiểu cách những mối quan hệ biến dạng sau mỗi cuộc chuyển dời, nhất là giữa người với người, nhưng sau vài lần chuyển nhà, đồ đạc mới là thứ khiến bạn ngạc nhiên. Những thứ bạn phụ thuộc vào, như thể chúng là tai, là mắt, là oxy, hóa ra buông bỏ được. Và có thể buông nhẹ không”. -  Trích dẫn “Hành lý hư vô”.

Hải Lâm

Tin cùng chuyên mục