Để làm cơm lam công đoạn chuẩn bị khá công phu nên phù hợp để nhiều người cùng tham gia. Người đi lấy ống lam; người ngâm gạo, nhồi cơm lam, rang lạc, giã lạc vừng. Thích nhất là không khí cùng nhau nhóm lửa, rồi quây quần nướng những ống lam trên bếp than hồng. Giữa cái lạnh tê tái của ngày đông, chắc chắc các thành viên trong gia đình sẽ có khoảng thời gian bên nhau vô cùng ấm cúng.

Bí quyết để có món cơm lam ngon là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Phải lựa chọn ống tre đều, thành ống dày vừa phải. Chọn gạo nếp vùng cao, trồng trên nương là chuẩn vị nhất. Ngâm gạo khoảng 4 - 6 tiếng rồi cho vào ống tre đã rửa sạch để ráo nước. Gạo cho vào cách miệng ống khoảng 2 - 3cm. Tiếp đó đổ nước rồi đậy nắp. Nắp này làm từ lá chuối cuộn chặt lại, sau đó nút lá vừa đủ chặt (để khi cơm chín nở ra không làm vỡ ống) rồi nướng ống cơm lam trên bếp lửa... Khi thấy mùi thơm tỏa ra ngào ngạt là cơm lam đã chín.

Để tăng thêm sức hấp dẫn cho món cơm lam, nhiều gia đình đã tạo màu cho gạo nếp từ lá cây cơm đỏ (một loại cây rừng). Mùi thơm của lá cây cơm đỏ quyện với mùi ống lam, hương của gạo nếp sẽ khiến món ngon này khó cưỡng hơn. Cơm lam ăn kèm với thịt lợn chua vùng cao hoặc chấm với lạc vừng đều vô cùng thú vị.