Câu chuyện về anh Nguyễn Ngọc Ký bị tật nguyền đôi tay phải viết bằng chân có lẽ đã trở thành bài học sâu sắc, ý nghĩa, truyền cảm hứng cho rất nhiều thế hệ học trò trước đây. Nhưng để được tìm hiểu kỹ hơn, đầy đủ hơn về quãng thời gian anh vượt lên số phận để học tập trong những năm tháng khó khăn khi đất nước đang còn chiến tranh thì tự truyện “Tôi học đại học” đã dựng nên bức tranh sinh động nhất. Bằng ngòi bút tả thực, nhẹ nhàng, sâu lắng, Nguyễn Ngọc Ký đã kể lại những kỷ niệm sâu sắc của mình từ khi vào học Khoa Văn của trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Việc học với người bình thường đôi khi đã gặp không ít khó khăn, với người tật nguyền như anh lại càng gian nan, vất vả hơn nhiều. Bởi chiến tranh, trường phải sơ tán lên Đại Từ, Thái Nguyên để duy trì việc dạy học. Từ quê hương Nam Định, Nguyễn Ngọc Ký đã vượt qua quãng đường xa xôi để nhập học cùng các bạn. Dù khó khăn về việc đi lại, nơi ăn, chỗ ở, nhưng anh luôn nhận được sự giúp đỡ của thầy cô, bạn bè, những người dân địa phương, luôn đầy ắp nghĩa tình, sẵn sàng giúp anh từ những việc nhỏ nhất. Tuy vậy, Ký luôn cố gắng tự làm tất cả những gì có thể để không làm ảnh hưởng đến người khác. Bằng đôi chân, anh không chỉ viết bài, học bài mà còn có thể dùng chân xâu kim, rọc giấy… và làm những việc vệ sinh cá nhân, tự chăm sóc cho bản thân mình. Trong câu chuyện anh kể, người đọc hiểu hơn về những khó khăn của sinh viên khi đất nước còn nghèo, đặc biệt là phải học trong thời chiến. Nhưng trên hết trong đó là tình thầy trò sâu sắc, tình bạn gắn bó, luôn sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ, động viên nhau vượt qua mọi khó khăn để hoành thành tốt việc học...

Với tình cảm sâu sắc dành cho Bác Hồ kính yêu, Nguyễn Ngọc Ký đã hoàn thành xuất sắc luận văn với đề tài “Bác Hồ với thiếu nhi qua thơ của Bác, của các tác giả và của các em”. Anh đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của NGND - Giáo sư Hoàng Như Mai, nhà thơ Võ Quảng, nhà thơ Phạm Hổ… và những người bạn cùng học. Quãng thời gian học đại học của Nguyễn Ngọc Ký sẽ không chỉ là câu chuyện kể, mà qua đó là bài học cho mỗi người về nghị lực sống, bởi mọi khó khăn đều có thể vượt qua khi bạn có đủ tình yêu, sự kiên trì và lý tưởng của riêng mình. Cũng giống như câu châm ngôn Nguyễn Ngọc Ký rất tâm đắc “Thay vì than khóc trong bóng đêm, xin bạn hãy thắp sáng thêm những ngọn nến”.