Đó có thể là những người đồng chí đã sớm gắn bó với người thanh niên cộng sản Nguyễn Ái Quốc trong những năm tháng ra đi tìm đường cứu nước, như người sáng lập Đảng Cộng sản Nhật Bản Katayama Sen, người cộng sản Pháp François Billioux hay những người bạn trung thành, chung thủy của Chủ tịch Hồ Chí Minh như nhân vật anh hùng của cuộc kháng chiến Pháp Raymond Aubrac, hoàng thân Lào Xuphanuvông...

Đó có thể là tình yêu Việt Nam qua những lần đến thăm, làm việc của nhà báo Wilfred Burchett, phóng viên ảnh Hugh Van Es, nhà ngôn ngữ Ivo Vaxiliep, nhà báo Yutaka Aramaki... Không chấp nhận “cuộc chiến tranh vô lý ở Việt Nam” như đã được nghe, được kể và tìm hiểu, họ lên tiếng ủng hộ, sẵn sàng đấu tranh vì một đất nước không liên quan đến mình như người chiến sĩ anh hùng Henri Martin, nhà văn Jean Ajalbert, chính trị gia Olof Palme, nhà sử học Bernard Fall, Hạm trưởng O’Neil, luật gia Monique Chemillier - Gendreau...

Tác giả Trần Thái Bình mang đến cho bạn đọc một cuốn sách thú vị về Việt Nam qua lăng kính những người nước ngoài. Đó là góc nhìn của những nhân vật chính trị, quân sự quan trọng đã có những hành động tác động lớn đến tiến trình lịch sử Việt Nam, nhưng rồi trải nghiệm thực tế qua thời gian đã khiến họ thay đổi cách nhìn và lựa chọn thái độ ứng xử đúng đắn hơn đối với đất nước ta.

Đó là “tiếng nói” tiến bộ của những thành viên trong “bộ máy thuộc địa”, nhất là những người hoạt động trong lĩnh vực khoa học, văn hóa, đã góp phần mang đến những giá trị nhân văn, tiến bộ, tinh hoa văn minh nhân loại cho Việt Nam, thúc đẩy tiến trình phát triển của Việt Nam.

Đó còn là những nhà khoa học, văn nhân, nghệ sĩ, phóng viên, những nhà du lịch văn hóa sau khi rời Việt Nam đã trở thành những người bạn thân thiết, những tác giả đáng kính khi giới thiệu với thế giới về một Việt Nam giàu bản sắc và truyền thống yêu nước.

Theo tác giả Trần Thái Bình, hơn 40 chân dung trong cuốn sách là những con người đã “bằng những công trình, những việc làm, cung cách ứng xử của mình, họ thực sự đã làm nên thế kỷ, cho lịch sử Việt Nam, lịch sử nhân loại một thế kỷ “Có đêm và có ngày/ Có vàng và có sắt/ Có máu và nước mắt/ Có những sói lang và có những anh hùng”.