Đã 56 năm trôi qua kể từ ngày kiệt tác khoa học viễn tưởng Xứ Cát (tên tiếng Anh: Dune) ra đời, tầm vóc của tác phẩm không những không hề suy giảm mà còn ngày một vĩ đại. Cuốn tiểu thuyết đã giành được giải thưởng văn học danh giá Nebula (1965) và Hugo (1966), có mặt trong danh sách Big Read do độc giả BBC bầu chọn lẫn danh sách The Modern Library 100 Best Novels của độc giả Mỹ bầu chọn. Xứ Cát được coi trọng đến mức khi nhắc đến kiệt tác này, người ta lại nhắc đến Chúa tể của những chiếc nhẫn và Chiến tranh giữa các vì sao. Ngoài ra còn rất nhiều tiểu thuyết, bản nhạc, bộ phim, truyện tranh, trò chơi... đã được lấy cảm hứng từ “Xứ cát”.

Đây là một thiên sử thi vĩ đại và hùng tráng về những mưu mô chính trị hòng tranh giành quyền lực vũ trụ, về mối quan hệ giữa con người và sinh thái và sự ảnh hưởng sâu sắc của tôn giáo tới tín ngưỡng của nhân loại.

Lấy bối cảnh tương lai nhân loại sau 20 nghìn năm nữa, nơi loài người đã rải ra sinh sống trên nhiều hành tinh khác nhau, chia làm nhiều gia tộc và có nhà nước cũng như thể chế của riêng mình, cuốn sách tập trung vào cuộc chiến giành quyền lực của Gia tộc Arrakis, giữa những mưu mô hiểm ác của gia tộc Harkonnen và Hoàng đế Padishah.

Chi phối cuộc chiến quyền lực này chính là Hương dược - một loại chất gây nghiện có khả năng kéo dài tuổi thọ và mang đến cho người dùng những khả năng vượt xa giới hạn của một người bình thường như khả năng thấu thị, viễn kiến... Thế lực nào nắm được quyền kiểm soát và khai thác thứ biệt dược này chính là thế lực mà kể cả Hoàng đế cũng phải dè chừng.

Một vũ trụ được Frank Herbert cất công xây dựng thật quy mô và phức tạp, cũng thật xa xôi và lạ lùng, để rồi qua từng lần lật giở giữa những trang sách, độc giả sẽ đi từ bất ngờ này tới bất ngờ khác. Cuối cùng, người ta không khỏi thốt lên cảm thán trước tính thời sự của vũ trụ Xứ Cát. Đó là những biến động nóng hổi hiện nay như hiện tượng ấm lên toàn cầu, tình trạng khan hiếm nước ở nhiều vùng lãnh thổ hay biến động chính trị liên miên ở các vùng Trung Đông giàu có về dầu mỏ, tất cả dường như đều có gì đó quen thuộc với Arrakis khô cằn đầy những sa mạc cát chảy.

Không chỉ tạo nên một cuốn tiểu thuyết tranh quyền đoạt vị đơn thuần, Frank Herbert có một tầm nhìn khác biệt về tương lai của nhân loại. Không có trí tuệ nhân tạo, không máy móc hiện đại, không công nghệ tân tiến - đó là tương lai sau 20 nghìn năm nữa. Vì thế, “Xứ Cát” được xem là câu chuyện ngụ ngôn về thế giới hiện đại của chúng ta, không những mang tính ẩn dụ mà còn có giá trị dự báo.