Bởi tỷ lệ người dân tham gia BHYT là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng Nông thôn mới (NTM), NTM nâng cao theo Quyết định số 318/QĐ-TTg ngày 08/03/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM và Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025. Đây là tiêu chí mang ý nghĩa rất nhân văn của Đảng và Nhà nước được cụ thể hóa trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội với mục tiêu phục vụ nhân dân, đặc biệt là chăm sóc sức khỏe, đảm bảo an sinh xã hội.

Tuy nhiên, theo Quyết định 318, thì tiêu chí về tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt từ 90% trở lên đối với xã nông thôn mới và đạt từ 95% trở lên đối với xã nông thôn mới nâng cao. Trong khi đó giai đoạn trước (2018 - 2020) là đạt từ 85% trở lên. Điều này khiến một số địa phương gặp nhiều khó khăn khi đăng ký đạt chuẩn cũng như giữ chuẩn nông thôn mới.

Nguyên nhân được chỉ ra thì nhiều nhưng có một nguyên nhân quan trọng đó là cần nâng cao nhận thức của người dân. Bởi người dân chính là đối tượng được hưởng lợi từ chính sách BHYT. Tuy nhiên, một số địa phương do có thời gian được Nhà nước hỗ trợ nên nay không được hỗ trợ nữa, người dân đã sinh ra tâm lý ngại đóng BHYT. Có gia đình, điều kiện kinh tế khó khăn, nay tăng mức đóng BHYT (do tăng lương) đã chần chừ không tham gia BHYT. Quan trọng hơn, nhiều người lập luận rằng, năm nào họ cũng đóng BHYT nhưng chẳng ốm đau gì, hoặc có ốm cũng chỉ bệnh thông thường, nên đóng như vậy là lãng phí. Trên thực tế có nhiều trường hợp khi bị ốm đau, bệnh tật, thời gian trị bệnh kéo dài, khi nhìn thấy khoản viện phí mới thở dài: Giá mà có BHYT. Thậm chí có bệnh nhân còn từ chối điều trị do không có BHYT.

Bệnh tật không chừa một ai. Và cũng không thể lường trước được điều gì sẽ xảy ra. Vì vậy, để nâng cao nhận thức của người dân về BHYT, cần thiết phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng mục tiêu chăm sóc sức khỏe nhân dân gắn liền với công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng NTM tại mỗi địa phương.