Ngôi chùa nằm ở lưng chừng núi, ẩn mình giữa rừng cây xanh mướt. Trong khí xuân, hoa sở trắng tinh lẫn sắc vàng của hoa phặc phiền giữa nền rừng xanh thẫm tạo nên khung cảnh thơ mộng mà tĩnh lặng.

Con đường mòn dẫn lên chùa được phủ bởi lớp rêu xanh, lối đi quanh co qua từng bụi tre già xạc xào trong gió. Tiếng chim rừng ríu rít như hòa nhịp với tiếng chuông chùa làm thành bản hòa ca yên bình. Khung cảnh khiến người ta dịu đi những muộn phiền, chỉ còn lại cảm giác thanh tịnh và an yên.

Sư cô Diệu Tâm xấp xỉ năm mươi, gương mặt thanh tú với đôi mắt trầm lặng và đượm vẻ u buồn. Dù đã cắt bỏ mái tóc dài và khoác lên mình chiếc áo nâu giản dị, nhưng sư cô vẫn toát lên nét dịu dàng, thanh thoát. Hôm nay cô dậy sớm, xong khóa lễ đầu tiên trong ngày rồi nhẹ nhàng tưới những khóm hoa trắng tinh khiết bên hiên chùa.

Từ khi đến ngôi chùa núi này, Diệu Tâm muốn vứt bỏ hết mọi vướng bận trần thế, để lòng nhẹ như chiếc lá, thanh thản phiêu du theo dòng nước suối nơi chốn cửa Phật. Nhưng rồi lòng cô vẫn băn khoăn. Có phải vì cô chưa thật sự tịnh tâm, hay vì vẫn còn một sợi dây vô hình nào đó níu giữ cô với cuộc đời cũ? Những buổi chiều gió núi thổi qua, lòng cô xao động như tiếng chuông chùa khẽ rung lên trong không gian vắng lặng.

Như buổi sớm nay, cô thấy tiếng chuông có gì đó thiếu an yên. Tiếng chuông không ngân dài thanh thoát, khoảng giữa các tiếng cũng có phần không đều nhau. Tiếng chuông vẫn vang đủ số tiếng, số hồi như mọi ngày, lời kinh vẫn trôi chảy, nhưng trong lòng người hành lễ vẫn có gì như xôn xao, cuồn cuộn. Diệu Tâm hiểu một phần trong cô vẫn mong manh, chưa dám đối diện hoàn toàn với quá khứ và với chính nỗi đau của mình.

Minh họa: Bích Ngọc

Đôi lúc, ký ức về quá khứ ùa về như những cơn sóng ngầm, từ thời cô còn là người vợ đằm thắm, vun vén cho gia đình nhỏ. Cô nhớ những khoảnh khắc bình dị bên người chồng mà cô từng yêu thương, và những giây phút khi niềm tin bị vỡ tan trong âm thầm. Mỗi khi cố gắng trấn an mình rằng mọi thứ đã qua, trái tim lại đập những nhịp nghẹn ngào, nhắc cô rằng nỗi đau vẫn còn đó.

***

Chiều muộn, khi ánh hoàng hôn nhuộm màu vàng cam lên mái ngói của ngôi chùa, Diệu Tâm bước chầm chậm ra khoảng sân rộng, nơi sư trụ trì vừa kết thúc buổi thiền. Thấy cô tiến lại, sư trụ trì khẽ gật đầu, nụ cười hiền từ như ánh lên trong đôi mắt giàu trải nghiệm.

Diệu Tâm ngồi xuống bên cạnh, giọng nhẹ như gió thoảng:

- Thưa thầy, con đã ở đây hơn 3 năm, đã cố gắng thiền định và tụng kinh mỗi ngày. Nhưng dường như lòng con vẫn chưa được an yên thật sự.

Sư trụ trì im lặng, ánh mắt dõi xa về phía chân trời đang dần mờ đi trong ánh chiều. Một lúc sau, người chậm rãi nói:

- Diệu Tâm, con đã chọn con đường này vì muốn tìm lại bình yên trong tâm hồn. Nhưng thực sự thì không phải cứ khoác áo nâu, vào chùa, là lòng sẽ thanh tịnh. Buông bỏ không chỉ là buông bỏ bên ngoài, mà là sự giải thoát từ trong tâm. Con vẫn chưa thực sự đối diện và chữa lành những vết thương sâu thẳm trong lòng mình.

Diệu Tâm cúi đầu, giọng trầm buồn:

- Con cũng cảm nhận được điều ấy, nhưng có những nỗi đau con đã cố quên, cố buông, nhưng mỗi khi tĩnh lặng, lòng con lại đau thắt. Làm sao để con có thể thực sự buông bỏ quá khứ, thưa thầy?

Sư trụ trì nhìn Diệu Tâm với ánh mắt từ bi, nhẹ nhàng nói:

- Buông bỏ không có nghĩa là xóa đi ký ức hay quên đi nỗi đau, mà là học cách chấp nhận nó như một phần của mình. Con có thể đau, nhưng đừng để nỗi đau điều khiển tâm hồn mình. Khi con thật sự đối diện, thật sự thấu hiểu chính mình, thì dù quá khứ có còn đó, nó sẽ không còn là gánh nặng.

Diệu Tâm lặng lẽ gật đầu, như thể những lời của sư trụ trì là mạch nước mát, làm dịu đi phần nào cơn khát khao tìm kiếm bình yên bấy lâu trong lòng cô. Trong khoảnh khắc ấy, cô cảm nhận được chút nhẹ nhõm, chút hy vọng rằng mình có thể học cách chấp nhận, từng bước thanh tịnh hóa tâm hồn.

***

Ở khu phố ấy, Ngọc và Trung từng là một cặp vợ chồng hạnh phúc. Cô yêu thương chồng hết mực, luôn cố gắng vun vén cho gia đình nhỏ. Nhưng sự nghiệp của Trung càng phát triển, anh càng ít dành thời gian cho vợ, đắm chìm trong những mối quan hệ xã hội ngày một phức tạp. Ngọc cảm nhận được khoảng cách giữa họ dần lớn hơn. Dẫu vậy, cô vẫn kiên nhẫn chịu đựng, tin rằng tình yêu và sự hy sinh của mình có thể kéo anh về với gia đình.

Một ngày nọ, Ngọc phát hiện ra Trung có mối quan hệ lén lút với một người phụ nữ khác. Thay vì chất vấn, cô im lặng, tin rằng chỉ là phút yếu lòng của anh. Cô cố gắng cứu vãn cuộc hôn nhân, từ bỏ công việc mình yêu thích để toàn tâm toàn ý chăm sóc nhà cửa, sắp xếp những bữa cơm tối khi anh về muộn. Ngọc chịu đựng không chỉ vì bản thân, mà còn vì những đứa con đang lớn lên, mong chúng có một gia đình trọn vẹn. Nhưng thời gian trôi qua, những thay đổi của cô vẫn không đủ để kéo Trung trở lại.

Trung ngày càng công khai những cuộc vui bên ngoài, thậm chí thỉnh thoảng còn đưa cô tình nhân về trong những bữa tiệc gia đình. Ngọc nhiều lần đau đớn, thất vọng, nhưng vẫn nuốt ngược nước mắt, hy vọng anh sẽ một ngày hối hận. Mỗi lần bắt gặp ánh mắt khinh thường từ người khác, cô tự nhủ rằng mình chịu đựng vì gia đình, vì hai đứa con, nhưng trái tim cô ngày một nát tan.

Đỉnh điểm là khi Ngọc phát hiện Trung có con riêng với người phụ nữ kia. Lần này, Trung không còn chút áy náy nào, thẳng thắn đề nghị cô chấp nhận sự có mặt của người kia và đứa trẻ trong gia đình họ. Ngọc cảm thấy mình như đang bị hủy hoại hoàn toàn. Cô nhận ra tất cả những gì mình cố gắng chỉ là gồng gánh những ảo tưởng, rằng anh sẽ thay đổi, sẽ quay về.

Cô muốn lên chùa, xin được tá túc để tìm lại chính mình, rời bỏ tất cả để tìm sự bình yên nơi cửa Phật. Nhưng Ngọc nhận ra mình không thể ra đi khi hai đứa con còn thơ dại. Dù tổn thương đến đâu, cô vẫn muốn giữ trọn bổn phận làm mẹ, làm tròn trách nhiệm của mình. Trong lòng cô đã quyết sẽ âm thầm, lặng lẽ chờ đến ngày hai đứa con có cuộc sống ổn định sẽ thực hiện tâm nguyện.

Ngọc chuẩn bị cho một ngày mình sẽ rời xa tất cả, tìm đến con đường tu hành. Những năm tháng ấy, Ngọc như con thuyền lặng sóng, dù bão tố thế nào cũng cố gắng giữ lòng an yên. Khi đứa con đầu tốt nghiệp đại học, rồi lập gia đình, Ngọc cảm nhận thêm một bước gần với ước nguyện của mình. Cô lặng lẽ dõi theo cuộc sống của các con, lòng nhẹ nhõm thấy chúng trưởng thành và cứng cáp. Vài năm sau, đứa con thứ hai cũng yên bề gia thất, những bữa cơm gia đình ít dần bóng dáng của Ngọc, nhưng các con đã không còn ngạc nhiên, bởi chúng hiểu mẹ đã hiến dâng cả cuộc đời vì chúng.

Ngày tiễn con gái út về nhà chồng, Ngọc đứng lặng dưới ánh chiều, ngắm nhìn từng bước chân con đi xa dần, lòng thanh thản khi biết rằng giờ đây, mình đã hoàn thành nhiệm vụ. Tối hôm đó, Ngọc viết thư cho các con, nói với chúng ý định vào chùa, sống đời tu hành để cầu bình an cho con cái và tìm lại sự an nhiên cho chính mình.  

Để lại lá thư trong phòng ngủ, Ngọc khoác túi rời nhà với đôi mắt bình yên. Khép cánh cổng quen thuộc, cô nhìn lại ngôi nhà lần cuối, như khép lại tất cả quá khứ, sẵn sàng cho một hành trình mới, hành trình của người đi tìm sự giải thoát sau bao năm sóng gió cuộc đời.

***

Cuộc sống tưởng cứ thế an yên cho đến hôm qua, Diệu Tâm nghe tin Trung bị bệnh hiểm nghèo. Các con cô đã cố gắng chăm sóc, nhưng bệnh tình ngày càng nặng, phải đưa đi chữa trị dài ngày ở bệnh viện. Nhưng cuộc sống riêng của chúng còn nhiều khó khăn, và đối diện với sự yếu dần của cha, chúng dần kiệt sức cả về thể lực lẫn tinh thần.

Biết tin, lòng Diệu Tâm nặng trĩu. Cô không còn oán giận, không còn trách móc, chỉ cảm thấy một niềm xót thương. Bước qua bao nhiêu thử thách cuộc đời, trải qua bao lần thiền định, Diệu Tâm nhận ra rằng mọi giận hờn, đau khổ rồi cũng chỉ là những hạt bụi trôi qua.

Cô xin phép sư trụ trì quay lại nhà, quyết định sẽ chăm sóc Trung những ngày cuối đời với tâm từ bi hỷ xả.

Ngày cô trở lại căn nhà cũ, mọi thứ đã đổi thay nhưng ký ức vẫn hiện về rõ ràng. Trung yếu ớt trên giường bệnh, nhìn thấy Diệu Tâm mà không dám tin, đôi mắt đỏ hoe, không nói nên lời. Người đàn ông mạnh mẽ, kiêu ngạo ngày nào giờ chỉ còn là thân hình mệt mỏi, lạc lõng.

Diệu Tâm chăm sóc Trung chu đáo như thể chưa từng có vết thương nào trong quá khứ. Mỗi bát cháo, mỗi giấc ngủ anh có được đều nhờ sự kiên trì, tận tụy của cô. Lòng cô không còn cảm thấy nặng nề, chỉ thấy yên bình khi được làm điều tốt đẹp cuối cùng cho người đã từng đi qua cuộc đời mình.

Trung dần cảm nhận được sự ấm áp từ đôi bàn tay của Diệu Tâm, từng cử chỉ lặng lẽ của cô làm anh day dứt, hối hận. Anh biết rằng mình đã phụ lòng người phụ nữ này, đã lầm lạc trong quá khứ. Nước mắt anh rơi khi cô ở bên, và trong những giọt nước mắt muộn màng ấy, anh như trút bỏ mọi đau khổ, mọi nỗi niềm chất chứa.

Những ngày cuối của Trung trở nên thanh thản hơn. Diệu Tâm không chỉ là người chăm sóc, mà còn là người giúp anh buông bỏ nỗi lòng, nhận ra giá trị của sự tha thứ. Cô đã bước qua nỗi đau để trở thành một người phụ nữ từ bi, làm trọn bổn phận không chỉ với con cái, mà cả với người chồng cũ. Và trong khoảnh khắc Trung trút hơi thở cuối cùng, cô đều đều đọc lời kinh cầu an, như một cách tiễn biệt cho cả những hối tiếc mà anh chưa từng nói thành lời.

Ngày tiễn biệt Trung, Ngọc ngồi lại bên mộ, đôi mắt nhìn xa xăm như vượt qua mọi chướng ngại, mọi nỗi đau của kiếp người. Cô không còn là Diệu Tâm nơi cửa thiền. Trong cô, sự bình an đã bao phủ. Những năm tháng ở chùa đã dạy cô cách sống với từ bi hỷ xả, xóa nhòa hận thù, biến những tổn thương thành sức mạnh nội tâm. Ngôi chùa trên núi là nơi đã xoa dịu tâm hồn cô, cho cô một lần nữa tìm lại bản ngã thanh tịnh giữa bao sóng gió đời thường. Nhưng giờ đây, trở về trong cuộc sống đời thường, Ngọc cảm nhận lòng mình đã vượt qua mọi khổ đau. Không cần nơi chùa chiền để tìm bình yên, cô biết rằng chính nội tâm tĩnh lặng mới là nơi trú ngụ của sự an nhiên. Dù rất nhớ cảnh thiền tĩnh lặng, nhớ những giờ kinh kệ trong tiếng chuông chùa vang vọng, nhưng cô hiểu mình cần trở lại đời thường, để tìm lại chính mình.