Lũ người quỷ ám là bức tranh mô tả sự xuất hiện của “căn bệnh” tinh thần đang lây lan khắp nước Nga những năm 1860 - 1880. Những lực lượng Cách mạng đánh mất hy vọng vào một cuộc cách mạng nhân dân và lao vào con đường manh động vô chính phủ. Họ làm quá vai trò của cá nhân trong lịch sử, đối lập “người hùng” với “số đông”, “lãnh đạo” với “quần chúng”. Còn giới quan lại Nga thiển cận, ngu dốt, mất đi nguồn gốc, bỏ qua thực tế đất nước; cả xã hội quý tộc - trí thức theo đuổi lối sống xa hoa, tâng bốc những 
thần tượng giả và hết sức thờ ơ với số phận của nhân dân.

Căn bệnh trong tác phẩm phát triển đến cùng cực: Sự tiêu vong của cả một hệ tư tưởng, nơi mà con người gạt phăng Thượng Đế, tôn giáo để tự đề cao bản thân ngang tầm với Chúa trời. Chủ nghĩa quốc gia - dân tộc hẹp hòi phát triển rầm rộ, che mờ đi đạo đức, trách nhiệm của mỗi người.

Bằng ngòi bút của mình, Fyodor Dostoyevsky đã làm độc giả choáng ngợp với một câu chuyện vô tiền khoáng hậu mà không dễ gì lý giải về chuyện con người có thể làm điều ác nhân danh điều thiện như thế nào. Với sức mạnh nghệ thuật vô song, ông đã mang tới bức tranh sống động về sự phức tạp, biến ảo, tinh vi của tâm hồn và tư tưởng con người.

Xin được trích một đoạn từ bản dịch của Nguyễn Ngọc Minh: “Không một dân tộc đơn độc nào, cho tới nay, đã đặt đời sống của họ trên căn bản lí trí và khoa học, trừ một đôi lúc ngắn ngủi và do sự điên rồ. Trong chính cái bản chất của nó, xã hội chủ nghĩa là một chủ nghĩa vô thần - ngay trong lời tuyên bố đầu tiên, nó đã xác nhận rằng nó là một tổ chức không có Thượng đế: nghĩa là, một xã hội chỉ đặt nền móng trên những nguyên tắc của lý trí và khoa học. Nhưng lý trí và khoa học từ trước tới nay vẫn chỉ giữ một phận sự phụ thuộc trong đời sống các dân tộc và cho tới ngày tận thế cũng vẫn vậy”.

Cùng với Những đêm trắng, Hồi ký viết dưới hầm, Tội ác và hình phạt, Anh em nhà Karamazov..., Lũ người quỷ ám đã giúp Fyodor Dostoyevsky  trở thành nhà văn mẫu mực toàn bích của văn chương, có ảnh hưởng sâu sa đến văn hóa và diện mạo tinh thần của châu Âu và thế giới đến tận ngày nay.