Mùa hoa gạo

Điểm trường bản Khuổi Phụ đón thầy giáo mới. Đó là một ngày mưa bụi rơi lất phất, thầy giáo trẻ ngồi sau xe ôm đến nơi heo hút này. Nhình đứng dưới gốc cây gạo trên con dốc đầu bản lén nhìn xuống. Thầy trong bộ trang phục ướt nhẹp đang an ủi bác xe ôm cau có vì cả người lẫn xe bị bùn đất dính bẩn hơn lũ trâu bừa ruộng. Thầy bắt tay an ủi bác xe ôm và nở nụ cười tươi như nắng hừng lên giữa màn mưa bụi.

Nhình thèm học chữ. Ước mơ tự viết tên mình lên những trang giấy cuộc đời khiến em nhiều lần rơi lệ, thậm chí là máu. Nhiều lần trốn đi học chữ bị bố bắt được, ông không tiếc tay tặng em những lằn roi. Ông ghét người dạy chữ và ghét luôn người học vì mẹ đẻ Nhình xong đã bỏ hai bố con đi theo người học cùng lớp xóa mù chữ năm xưa.

Đêm ấy, Nhình ngồi đan áo dưới ánh đèn dầu leo lét. Hình ảnh thầy giáo trẻ với nụ cười đẹp thoảng đến trong suy nghĩ. Đợi bố đi ngủ, Nhình cất tấm áo đan dở vào chiếc gùi treo trên vách nứa. Một tay lấy đèn pin, tay kia vơ áo khoác. Nhình muốn xuống xin học chữ với thầy giáo trẻ vừa đến. Len lén cậy chốt cửa, Nhình nhẹ bước ra ngoài, nhằm hướng điểm trường mò đi. Đến lưng chừng con dốc, Nhình bắt gặp ánh đèn pin loang loáng đang ngược lên. Chưa kịp cất lời hỏi, người đó đã đến ngay trước mặt Nhình. Là Chơ! Thoáng nhận ra Nhình, Chơ vui sướng như người thợ mỏ vừa đào trúng vỉa vàng. Hắn vồn vã:

- Nhình đi đâu đấy? Tôi đang định lên nhà Nhình, may quá gặp luôn em ở đây.

Nghe giọng Chơ nói trong nồng nặc hơi men, Nhình khó chịu, bèn hỏi:

- Có chuyện gì Chơ nói tại đây đi, không cần lên nhà đâu. Bố tôi ngủ rồi!

Thấy điệu bộ khó coi của Nhình, Chơ hơi bối rối nhưng hắn rất quả quyết:

- Nhình cũng biết rõ tôi thích em từ lâu rồi! Giờ em đã lớn, cũng đến tuổi gả chồng. Tôi muốn lên xin phép bố Nhình để người lớn đến bàn chuyện cưới xin.

Nghe lời Chơ nói, Nhình thấy như có thứ gì khó chịu chảy vào lỗ tai:

- Chơ à! Tôi nói nhiều lần rồi! Tôi sẽ không lấy Chơ! Tôi thích người khác rồi!

Chơ nghe nói vậy, hắn lồng lên như con thú hoang bị thương, tiếng hú hét vang khắp rừng đêm thanh vắng:

- Nó là thằng chó nào!!!

Mặc kệ Chơ quằn quại gào thét, Nhình ngược đường lẻn về nhà. Đêm với em dài vô tận.

Nhình và Chơ đã được hai bên cha mẹ hứa hôn từ khi mới lọt lòng nhưng càng lớn lên Nhình càng không thích hắn. Chơ là kẻ thô thiển, cục mịch, bẩn tính. Hắn đã làm bao nhiêu việc xấu, thậm chí hắn đi buôn lậu để lấy tiền ra phố huyện tiêu xài, gái gú. Rất nhiều lần Nhình phải tìm lý do trì hoãn hôn sự.

Những hôm đi bóc quế về ngang qua lớp học. Nhình thường dừng lại lén nhìn vào trong xem. Nhiều lần như thế đã khiến thầy giáo chú ý. Một hôm Nhình ra suối lấy nước. Thầy đã đứng sẵn ở đó từ khi nào. Vừa thấy Nhình, thầy nở nụ cười tươi chào hỏi. Nụ cười ấy khiến Nhình luống cuống hất văng một chiếc thùng ra giữa suối. Thầy vội vàng lội xuống khiến ống quần ướt sũng, nước chảy ròng ròng. Nhình rối rít cảm ơn và không giấu hết sự ngượng ngùng. Nhanh tay múc đầy hai thùng nước xếp vào đòn gánh cho Nhình, thầy ân cần cất lời:

- Nhà Nhình có xa không? Để tôi gánh về giúp!

- Dạ! Không cần đâu ạ. Sao thầy biết tên em?

- Hôm qua lúc Nhình nhìn trộm vào lớp. Các em nhỏ đã nói cho tôi biết. Tôi rất trân trọng những người ham học như em. Không phiền thì tối nay cứ đến, tôi sẽ dạy em chữ.

Thầy chưa dứt câu, Nhình đã vội gánh hai thùng nước phăm phăm lên dốc. Thầy gọi với theo:

- Tối nhớ đến nhé. Tôi tên Minh!

Hôm ấy vào rừng bóc quế, Nhình cứ hồi hộp như sắp vỡ ngực. Em muốn đến nhờ thầy dạy chữ nhưng sợ bắt gặp nụ cười của thầy. Nụ cười kia làm em mất bình tĩnh.

Và Nhình quyết định không đến học. Những ngày sau, Nhình lấy lý do đau chân để nhờ chị dâu ra suối gánh nước giúp mỗi buổi sáng. Có hôm về chị dâu bảo: “thầy giáo mới hỏi thăm em, hỏi sao em không đến học. Em đến đi, chị không mách bố đâu”. Đêm đó, Nhình khóc. Lần đầu tiên em đối diện với nhiều nỗi sợ như vậy. Nhình sợ những cảm xúc mơn man xuân thì khi bắt gặp ánh mắt thầy. Sợ bố phát hiện cho trận mưa roi và sợ nhất là Chơ biết được, hắn sẽ không bao giờ để thầy yên.

 Những ngày mưa bụi cũng tan, ánh nắng ấm áp tràn về khắp núi rừng. Hương quế nồng nàn cay dịu theo gió tỏa lan khắp không gian. Cây gạo già xù xì đầu bản đã trổ giữa trời xanh ngàn chùm hoa lửa. Nhình miên man ngắm những ngọn đèn do tạo hóa thắp trên cây.

- Em thích hoa gạo sao?

Câu hỏi bất chợt làm Nhình bối rối. Không cần ngoảnh lại, em vẫn nhận ra giọng thầy. Chỉ một lần nói chuyện bên suối sáng hôm đó là đủ khiến em nhận ra. Chất giọng ấm áp, nhẹ nhàng ấy không người con trai nào ở đây có được. Dứt lời, thầy ngồi xuống cạnh bên Nhình. Nhìn những bông hoa lửa, thầy ân cần tâm sự:

- Quê thầy cũng có một cây gạo rất to ở đầu làng. Mỗi khi các loài hoa xuân sắp tàn hết, cây gạo mới bung nở. Hồi nhỏ, thầy hay nhặt những cánh hoa gạo về nhà, viết chữ lên đó rồi ghép chúng lại. Những dòng chữ thể hiện ước muốn trẻ con nhưng lại vô cùng tha thiết. Những cánh đỏ au xếp bên nhau cùng dòng chữ vụng về thỏa khát khao con trẻ.

Nghe thầy kể, Nhình như đang lạc chốn nào. Thầy nói mà  như đang rót vào tai Nhình muôn ngàn giọt mật ngọt.

- Con người ai cũng có ước mơ của riêng mình. Nghịch cảnh chỉ làm cho ước mơ ấy thêm lung linh hơn. Hãy vươn lên, chạm tay vào nó. Tối nay đến nhé. Tôi sẽ dạy em.

Thẫn thờ lúc lâu, Nhình mới gật đầu trong vô thức. Có điều gì đó thôi thúc em vượt qua những nỗi sợ hãi vô hình.

Tối hôm đó, Nhình ăn vội bát cơm rồi chui tót vào buồng bày tấm áo dang dở hôm trước ra đan. Vừa đan vừa hồi hộp ngóng ra gian nhà phía ngoài. Khi nghe thấy bố đã cất tiếng ngáy đều đều, Nhình nhẹ nhàng cất tấm áo vào chiếc gùi treo trên vách nứa, vơ lấy đèn pin, rón rén bước ra khỏi nhà. Dưới ánh đèn leo lét. Thầy Minh tận tình chỉ dạy cho Nhình từng mặt chữ. Em nuốt lấy từng lời thầy dạy như sợ không còn cơ hội. Đêm trôi thật nhanh…

Cứ thế, đêm đêm Nhình đến nghe thầy dạy, ngày ngày đi rừng, lên nương em đều tranh thủ học. Khi bóc quế, Nhình viết những chữ nguệch ngoạc lên thân quế vừa tróc vỏ bằng viên than củi. Lúc nấu cơm, Nhình cào tro bếp ra, viết đi viết lại những chữ mới học. Sau một thời gian, Nhình đã đọc được các chữ cái và có thể viết chúng. Tuyệt vời hơn, em đã viết được tên mình một cách chuẩn chỉ.

 Cây gạo xù xì đang bắt đầu thả những đốm lửa rơi. Từng cánh đỏ theo gió bay trong không gian, rụng đầy dưới gốc. Mỗi chiều đi rừng bóc quế về, Nhình đều ngang qua gốc cây gạo, nhặt lấy những cánh hoa bỏ vào tay nải. Tối tối, sau mỗi buổi học từ phòng thầy về, dưới ánh đèn dầu leo lét, Nhình cặm cụi viết tên mình lên những cánh hoa. Viết mãi, viết mãi mà em vẫn chẳng thấy đẹp như chữ của thầy. Những cánh hoa có tên em chất đầy trên bàn như đống than đang cháy đỏ rực.

Một chiều, đang lúi húi nhặt những cánh hoa thì thầy Minh đến. Thầy đưa cho Nhình một cánh hoa có chữ rất đẹp. Nhình nhận ra ngay chữ đó là tên em. Nhình cầm cánh hoa thầy tặng xoay qua, xoay lại. Càng nhìn càng thấy đẹp. Những nét chữ của thầy như đoàn vũ công đang múa. Tên Nhình hiện lên trên đó còn đẹp hơn màu đỏ sắc hoa. Đúng lúc này, Chơ chợt đi ngang qua. Hắn chạy chiếc xe Minsk màu đen mua được từ tiền đi buôn lậu. Thấy Nhình ngồi cạnh bên thầy, mắt hắn như có hai hòn than đang cháy trong đó. Từ hôm lên nhà tìm Nhình, hắn bỗng mất hút. Chắc hắn vừa tham gia vận chuyển chuyến hàng lậu mới. Một kẻ thông thạo rừng rú như Chơ biết rõ mọi lối mòn đi qua biên giới, dễ vượt được qua vòng kiểm soát của bộ đội biên phòng. Hắn luôn tìm ra những con đường chỉ mình hắn biết nên rất được giới chủ lậu tin cậy bởi độ an toàn gần như tuyệt đối.

Chơ lướt ngang qua để lại đám khói đen sì. Nhình xin phép thầy về trước. Đêm ấy, Nhình không đến học. Dưới ánh đèn, em nhìn thật kỹ từng nét chữ thầy viết trên cánh hoa rồi cặm cụi viết theo. Mải mê viết đến hết sạch sành sanh những cánh hoa lúc chiều nhặt được, Nhình ngủ thiếp đi khi nào không hay biết. Sáng ra đã thấy bố ngồi ở gian ngoài, trên tay ông cầm nắm hoa với những nét chữ thô vụng. Bố gằn giọng một cách đầy giận dữ. Nhình sợ hãi nép vào sát người chị dâu cũng đang ngồi gần đó. Bố cầm nắm hoa ném thẳng vào bếp lửa. Những cành củi quế đang cháy đượm gặp đám hoa tươi liền bốc khói nghi ngút, đám khói xanh lè tràn ra bủa vây gian bếp. Sợ bố sẽ đốt hết những cánh hoa còn lại, Nhình vội nhét chúng vào túi áo đang mặc rồi theo chị dâu lên rừng bóc quế.

truyện ngắn: Ngô Bá Hòa

Tin cùng chuyên mục